Σαν σήμερα 1 Μαρτίου...

01/03/1842

Γεννιέται ο ζωγράφος Νικόλαος Γύζης, ένας από τους σημαντικότερους εκφραστές του «ακαδημαϊκού ρεαλισμού» του ύστερου 19ου αιώνα, του συντηρητικού εικαστικού κινήματος γνωστού και ως «Σχολή του Μονάχου». Έργα του: «Γιάντες», «Τα αρραβωνιάσματα», «Το κρυφό σχολειό», κ.α...

01/03/1870

Γεννιέται ο αστρονόμος Ευγένιος Αντωνιάδης, ο οποίος συνέταξε τον πρώτο λεπτομερή χάρτη της επιφάνειας του πλανήτη Άρη. Το όνομά του φέρει ένας κρατήρας του Άρη και της Σελήνης

01/03/1881

Δολοφονείται από την οργάνωση «Λαϊκή Θέληση» ο τσάρος της Ρωσίας Αλέξανδρος ο Β’. Η «Λαϊκή Θέληση» ήταν μια συνωμοτική «ναρόντνικη» οργάνωση, που μάχονταν κατά της απολυταρχίας, πιστεύοντας ότι ήταν δυνατό να παρακαμφθεί ο καπιταλισμός και να οικοδομηθεί ο σοσιαλισμός μέσω μιας αγροτικής επανάστασης.

01/03/1918

Η Σοβιετική Ρωσία υπογράφει συνθήκη φιλίας και αδελφοσύνης με την επαναστατική κυβέρνηση της Φιλανδίας, όπου από τις 27/1/1918 έχει ξεσπάσει σοσιαλιστική επανάσταση και εμφύλιος πόλεμος. Μία εβδομάδα μετά, οι δυνάμεις της αντεπανάστασης στη Φιλανδία συνάπτουν με τη σειρά τους εμπορική και στρατιωτική συμφωνία με τη Γερμανία.

01/03/1923

Τίθεται σε εφαρμογή και στην Ελλάδα το νέο (Γρηγοριανό) ημερολόγιο. Η 16η Φλεβάρη αριθμήθηκε 1η του Μάρτη.

01/03/1935

Ξεσπά το αποτυχημένο βενιζελοπλαστηρικό στρατιωτικό κίνημα (πραξικόπημα) για την ανατροπή της κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος του Παναγή Τσαλδάρη.
Σε μια από τις δίκες που ακολούθησαν δικάστηκαν οι Στέφανος Σαράφης (τότε συνταγματάρχης), ο Ιωάννης Τσιγάντες, ο Λεωνίδας Σπαής, κ.α. Ο Στυλιανός Βολάνης (ίλαρχος) καταδικάστηκε σε θάνατο, ενώ εκτελέστηκαν οι στρατηγοί Αναστάσιος Παπούλας και Μιλτιάδης Κοιμήσης. 

01/03/1936

Κηρύσσεται παμφοιτητική απεργία στην Αθήνα με αιτήματα: τρίτη εξεταστική περίοδο, την κατάργηση του φύλλου ποιότητας, συσσίτιο, ασυλία, κλπ. Ακολουθούν σκληροί αγώνες και αιματηρές συγκρούσεις με την αστυνομία.
Κατά τις συγκρούσεις αυτές, ένας φοιτητής σκοτώθηκε και πολλοί τραυματίστηκαν. Παρά την καταστολή και τη σφοδρότητα των συγκρούσεων ο αγώνας των φοιτητών κράτησε 25 μέρες, προκαλώντας κύμα αλληλεγγύης από τους μαθητές των γυμνασίων στην Αθήνα, την Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις.
Τελικά Πρυτανεία και κυβέρνηση υποχωρούν και η απεργία λύεται ύστερα από ρητές υποσχέσεις ότι θα ικανοποιηθούν όλα τα αιτήματα των φοιτητών.

01/03/1941

Η Βουλγαρία εντάσσεται στις δυνάμεις του Άξονα (Γερμανία, Ιταλία, κ.α.)

01/03/1943

Στη Θεσσαλονίκη οι Γερμανοί εκτελούν 38 κομμουνιστές-αγωνιστές από το στρατόπεδο του «Παύλου Μελά», που κρατούνταν φυλακισμένοι και εξόριστοι πάνω από 7 χρόνια, από την περίοδο της Μεταξικής δικτατορίας.

01/03/1946

Συνέρχεται στην Αθήνα το 8ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ (1-8/3/1946). Ο Εργατικός Αντιφασιστικός Συνασπισμός (ΕΡΓΑΣ), η συνδικαλιστική παράταξη του ΕΑΜ, πετυχαίνει συντριπτική νίκη λαμβάνοντας το 71% των ψήφων.
Ο κομμουνιστής Μήτσος Παπαρήγας (μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ) εκλέγεται ΓΓ της ΓΣΕΕ. Στη Διοίκηση αναδείχθηκαν επίσης οι Γ. Δημητρίου, Κ. Θέος, Ν. Αραπατζής, Στ. Μαστρογιαννάκος, Δ. Στρατής και Ι. Καλομοίρης.

01/03/1948

Ολοκληρώνεται το μακελειό της Μακρονήσου, που ξεκίνησε στις 29 Φλεβάρη, όταν ο λόχος Ασφαλείας του στρατοπέδου άνοιξε πυρ κατά των φαντάρων που διαμαρτύρονταν για τη βίαιη συμπεριφορά των Αλφαμητών έναντι των άρρωστων συντρόφων τους. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Στρατιωτικών στις 29/2 τα θύματα ήταν 17 νεκροί και 61 τραυματίες, όλοι «επικίνδυνοι κομμουνισταί»…Η εφημερίδα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας «Εξόρμηση», κάνει λόγο για «έγκλημα (που) ξεπερνάει σε αγριότητα και τα χιτλερικά εγκλήματα».
Ωστόσο, την επόμενη μέρα (1/3) πραγματοποιήθηκε νέο δολοφονικό πογκρόμ, ακόμα πιο φρικιαστικό, πιο εξοντωτικό και πιο ανελέητο από το προηγούμενο: Περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού υπό τον συνταγματάρχη Μπαϊρακτάρη και δεσμοφύλακες της Μακρονήσου βάλλουν κατά των κρατουμένων. Κανείς δε γνωρίζει τον ακριβή αριθμό των νεκρών!
Ο γιατρός του Α' τάγματος Λ. Γεωργιλάκος, πολλά χρόνια αργότερα, βεβαίωσε ότι ο ίδιος πιστοποίησε το θάνατο 180 σκαπανέων, τους οποίους η διοίκηση του στρατοπέδου και τα όργανά της φόρτωσαν στο αμπάρι ενός καϊκιού. Ο καπετάνιος του καϊκιού Μ. Βονταμίτης, πριν πεθάνει, σε μαρτυρία του, κάνει λόγο για 350 νεκρούς που τους μετέφερε με δρομολόγια μακριά στον Κάβο Ντόρο, στο ξερονήσι Σαν Τζιόρτζιο, όπου «παίρνανε τους σκοτωμένους φαντάρους και τους χώνανε μέσα σε συρμάτινα δίχτυα με βαρίδια και τους φουντάρανε στο βυθό της θάλασσας»...

01/03/1949

Συνέρχεται στο Γράμμο στην Ελεύθερη Ελλάδα η 1η Συνδιάσκεψη της Πανελλαδικής Δημοκρατικής Ένωσης Γυναικών (ΠΔΕΓ), 1-3/3/1949.
Σε αυτή μετείχαν 325 γυναίκες αντιπρόσωποι, καθώς και οι εκπρόσωποι 7 αδελφών γυναικείων οργανώσεων (Πολωνίας, Γαλλίας, Ρουμανίας, Τσεχοσλοβακίας, Ουγγαρίας, Βουλγαρίας και Αλβανίας). Η 1η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της ΠΔΕΓ θα μείνει στην ιστορία ως ένας από τους σημαντικότερους σταθμούς στην ανάπτυξη του γυναικείου κινήματος της χώρας μας.

01/03/1952

Το Στρατοδικείο καταδικάζει σε θάνατο τους 8 από τους 29 συνολικά κατηγορούμενους με το νόμο 375/1936 («για κατασκοπία») κομμουνιστές στη δίκη Μπελογιάννη.
Σε θάνατο καταδικάστηκαν οι Νίκος Μπελογιάννης, Ηλίας Αργυριάδης, Δημήτρης Μπάτσης, Έλλη Ιωαννίδου, Τάκης Λαζαρίδης, Νίκος Καλούμενος, Χαράλαμπος Τουλιάτος και Μιλτιάδης Μπισμπιάνος. Από αυτούς οι 4 εκτελέστηκαν στις 30/3 (Μπελογιάννης, Αργυριάδης, Καλούμενος, Μπάτσης)

01/03/1958

 Αρχίζει να εκπέμπει η «Φωνή της Αλήθειας», ο ραδιοσταθμός, που την εποχή της πολιτικής προσφυγιάς μετέδιδε από το εξωτερικό με ευθύνη του ΚΚΕ.

01/03/1959

Ο Μακάριος επιστρέφει στην Κύπρο έπειτα από 3χρονη εξορία του στις Σεϋχέλλες από τον βρετανικό ιμπεριαλισμό.

01/03/1966

Το σοβιετικό μη επανδρωμένο διαστημόπλοιο «Βενέρα 3» πραγματοποιεί την πρώτη στην ιστορία της ανθρωπότητας προσεδάφιση σε άλλο πλανήτη (Αφροδίτη).

902