Σαν σήμερα... 28 Νοέμβρη

1820 Γεννιέται ο Φρίντριχ Ενγκελς, κορυφαία θεωρητικοπολιτική μορφή του παγκόσμιου...

εργατικού, επαναστατικού και κομμουνιστικού κινήματος. Ο Φ. Ένγκελς από κοινού με τον Κ. Μαρξ συνδιαμόρφωσαν και θεμελίωσαν την επιστημονική κοσμοθεωρία της εργατικής τάξης, αποδεικνύοντας το αναπόφευκτο, νομοτελειακό πέρασμα της κοινωνίας από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό. Και έδωσαν έτσι στην πρωτοπόρα επαναστατική τάξη τα όπλα για να γίνει τάξη για τον εαυτό της, προκειμένου να φέρει σε πέρας την ιστορική της αποστολή, την κοινωνική απελευθέρωση από την ταξική εκμετάλλευση. Ο Ενγκελς ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη θεμελίωση και την τεκμηρίωση της υλιστικής διαλεκτικής, αντιμετωπίζοντας πλήθος θεωρητικών προβλημάτων και αναλαμβάνοντας να αντικρούσει τις αντιεπιστημονικές απόψεις της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας. Ανάμεσα στα πολλά έργα του που ξεχώρισαν, το Αντι- Ντύρινγκ, η Καταγωγή της Οικογένειας, της Ατομικής Ιδιοκτησίας και του Κράτους, Ουτοπικός και Επιστημονικός Σοσιαλισμός, Για το Ζήτημα της Κατοικίας και άλλα.

1852 Πεθαίνει ο συνιδρυτής της Φιλικής Εταιρίας Εμμανουήλ Ξάνθος.

1912 Σκοτώνεται στο Δρίσκο της Ηπείρου στη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου ο ποιητής Λορέντζος Μαβίλης.

1917 Η επαναστατική σοβιετική κυβέρνηση απευθύνει μήνυμα στις κυβερνήσεις και τους λαούς όλων των εμπόλεμων χωρών για τον τερματισμό του πολέμου (Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος).

1917 Οι δυνάμεις της αντεπανάστασης στην περιοχή της Υπερκαυκασίας ενώνονται στο «Επιτροπάτο της Υπερκαυκασίας» (Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση).

1922 Συνέρχεται στη Θεσσαλονίκη το ιδρυτικό συνέδριο της Ομοσπονδίας Κομμουνιστών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ). Σε αυτό μετείχαν αντιπρόσωποι των σοσιαλιστικών νεολαιών και ομίλων νέων από την Αθήνα, τον Πειραιά, το Βόλο, τη Χαλκίδα, τη Δράμα, την Πάτρα, την Καβάλα και τη Θεσσαλονίκη.

Το συνέδριο εξέλεξε Κεντρική Επιτροπή και όρισε ως δημοσιογραφικό της όργανο την εφημερίδα «Νεολαία». Η ΟΚΝΕ προσχώρησε αμέσως στην Κομμουνιστική Διεθνή Νέων, η οποία είχε ιδρυθεί το Νοέμβρη του 1919 και αποτελούσε τμήμα της Γ' Διεθνούς. Στην ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε μετά το συνέδριο, η ΚΕ της ΟΚΝΕ τόνιζε ότι σκοπός των καθηκόντων που χάραξε το ιδρυτικό της συνέδριο είναι «να προσελκύσουμε εις τας τάξεις μας όλην την Εργατική και Αγροτικήν Νεολαίαν της χώρας μας». Εκτίμησε δε ότι «εφ' όσον η Ομοσπονδία μας δεν καταστεί μία οργάνωσις μαζών, δεν θα μπορέσουμε να συντείνουμε διόλου εις την επικράτησιν του αγώνα που η εργατική τάξις διεξάγει εναντίον της κρατούσης τάξεως. Και ως εκ τούτου, υιοθέτησε το σύνθημα του Γ' Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς "ΕΜΠΡΟΣ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΜΑΖΑΣ". Έτσι μονάχα η Ομοσπονδία μας θα γίνει ένας σπουδαίος παράγων εις τον αγώνα που το Κόμμα μας, ως αντιπροσωπεύον τας εργαζόμενας μάζας, διεξάγει αδιακόπως, για την απελευθέρωσίν των από τον εγχώριον και ξένον καπιταλιστικόν ζυγό». Η ΟΚΝΕ σύμφωνα με απόφαση του Συνεδρίου της αποτελούσε τμήμα του Κόμματος, δρούσε μέσα στα πλαίσια του προγράμματος και της πολιτικής του.

Η ίδρυση της ΟΚΝΕ αποτελούσε σημαντικό σταθμό στην ιστορία του επαναστατικού νεολαιίστικου κινήματος της Ελλάδας και τον καλύτερο βοηθό του Κόμματος για τη δουλειά του στη νεολαία. Η εξασφάλιση της διάδοσης της επιστημονικής κοσμοθεωρίας του μαρξισμού - λενινισμού στη νέα γενιά, αλλά και η πρωτοπόρα οργάνωση που μπορούσε να συσπειρώσει και να καθοδηγήσει το κίνημα της νεολαίας για τις δικές του διεκδικήσεις στο πλευρό του εργατικού κινήματος, έβρισκαν την πραγμάτωσή τους με τη δράση της ΟΚΝΕ. Από τα σπλάχνα της βγήκαν χιλιάδες μέλη και στελέχη, που πιστά στη μαρξιστική - λενινιστική ιδεολογία ρίχτηκαν στον αγώνα με αυταπάρνηση. Θυσίασαν ακόμη και τη ζωή τους, για την υπόθεση του σοσιαλισμού, της κοινωνικής προόδου. Οι ηρωικοί της αγώνες, σε όλα τα επίπεδα, έδωσαν πνοή στη νεολαία, γράφοντας μερικές από τις πιο χρυσές σελίδες της ιστορίας της.

1925 Οι δάσκαλοι Δημήτρης Γληνός και Αλέξανδρος Δελμούζος παύονται από τη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία επειδή η διδασκαλία τους κρίθηκε «εθνικά επιβλαβής».

1930 Ξεκινά στο Στρατοδικείο Ιωαννίνων η δίκη 7 κομμουνιστών φαντάρων του Καλπακίου (ένα από τα δύο κολαστήρια -μαζί με της Μαρμάρως- όπου έστελναν τους στρατευμένους νέους κομμουνιστές για να τους εξοντώσουν ψυχικά και σωματικά). Το Στρατοδικείο θα καταδικάσει σε θάνατο τα δύο στελέχη της ΟΚΝΕ, Μαρκοβίτη και Πανούση, σε ισόβια τους Γαμβέτα και Βλαντά, σε 7 χρόνια φυλάκιση τους Αδαμόπουλο και Τσακίρη και σε 2 χρόνια τον Κορδέλη.

Η δίκη των κομμουνιστών φαντάρων του Καλπακίου αποτέλεσε ορόσημο για τη ντόπια και διεθνή κατακραυγή της αστικής τρομοκρατίας στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών που ύψωσαν φωνή διαμαρτυρίας, ξεχώρισαν σημαντικές προσωπικότητες του πνευματικού κόσμου της χώρας μας, όπως οι Παλαμάς, Ξενόπουλος, Γληνός, Καζαντζάκης, Βουτυράς, Βάρναλης, Τερζάκης, Λαυράγκας, Νιρβάνας, Καμπούρογλου, Μαλακάσης, Κορδάτος, Κατηφόρης, κ.α. Ανάμεσα στις διεθνείς προσωπικότητες που συνυπέγραψαν τη διαμαρτυρία ήταν και ο Α. Αϊνστάιν. Υπό το βάρος των κινητοποιήσεων, οι θανατικές καταδίκες τελικά ανακλήθηκαν, ενώ μειώθηκαν και οι υπόλοιπες ποινές φυλάκισης.

1936 Υπογράφεται μυστική συμφωνία συνεργασίας ανάμεσα στη φασιστική Ιταλία και τις φασιστικές δυνάμεις του στρατηγού Φράνκο στην Ισπανία.

1943 Ξεκινά η Διάσκεψη της Τεχεράνης μεταξύ των ηγετών των τριών μεγάλων συμμαχικών δυνάμεων, της ΕΣΣΔ (Ι. Β. Στάλιν), των ΗΠΑ (Θ. Ρούσβελτ) και της Βρετανίας (Ου. Τσόρτσιλ). Στη διάσκεψη θα επαναδιατυπωθεί η δέσμευση για το άνοιγμα δεύτερου μετώπου στην Ευρώπη (όπου έως τότε το βάρος του πολέμου σήκωνε σχεδόν αποκλειστικά η Σοβιετική Ένωση). Ωστόσο, αυτό θα αργήσει ακόμα 6 μήνες.

1953 Ο υπουργός Εσωτερικών, Παυσανίας Λυκουρέζος, ανακοινώνει σε συνέντευξη Τύπου τη σύλληψη των στελεχών του ΚΚΕ Μιλτιάδη Ζαχαράτου, Μήτσου Δάλλα, κ.α.

1954 Πεθαίνει ο Ιταλός φυσικός Ενρίκο Φέρμι (βραβείο Νόμπελ Φυσικής, 1936).

1957 Ξεκινά τις εργασίες του το Α’ Πανσπουδαστικό Συνέδριο (28-30/11/1957).

1959 Ξεκινά τις εργασίες του το Α’ Πανελλαδικό Συνέδριο της ΕΔΑ (28/11-2/12/1959). Το συνέδριο συζήτησε και ενέκρινε το πρόγραμμα της ΕΔΑ που έθετε ως πολιτικό στόχο το «δρόμο προς την αλλαγή», ο οποίος «μόνο με μια αγωνιστική πολιτική πατριωτικής συνεργασίας είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί». Το «περιεχόμενο της αλλαγής» προσδιορίζονταν ως «αντιιμπεριαλιστικό, εθνικό δημοκρατικό», ενώ οι δυνάμεις που θα συγκροτούσαν τη λεγόμενη «πατριωτική κυβέρνηση» απαρτίζονταν από την ΕΔΑ, τις δυνάμεις του «Κέντρου», καθώς και της πατριωτικής «Δεξιάς».

1973 Οι λιμενεργάτες της Γένοβας σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τον αγωνιζόμενο ελληνικό λαό προχωρούν σε 6ήμερο μποϋκοτάζ όλων των πλοίων με ελληνική σημαία.

2002 Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιδικάζει το ποσό των 13,7 εκατομμυρίων ευρώ στον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο, ως αποζημίωση για την απαλλοτρίωση της λεγόμενης βασιλικής περιουσίας από το ελληνικό Δημόσιο. 

Ο Φρίντριχ Ένγκελς

 

902