Ναι στην Αλληλεγγύη μας, όχι στην «φιλανθρωπία» τους

Νίκος Μπογιόπουλος

«Το έγκλημα είναι τόσο μάταιο όσο και η φιλανθρωπία» (Ευγένιος  Ιονέσκο)

   Η είδηση έκανε το...

γύρο του κόσμου καθώς φιλοξενήθηκε σε περίοπτη θέση στα διεθνή Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης: Ο ιδρυτής του «Facebook», ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, κατέκτησε την κορυφή στη λίστα των «φιλανθρώπων» του πλανήτη μέσα στο 2013. Ο κ.Ζούκερμπεργκ μετά της συζύγου του, σύμφωνα με τους «Financial Times», έκαναν την χρονιά που έφυγε «φιλανθρωπίες» ύψους 990 εκατομμυρίων δολαρίων. Εν τω μεταξύ στον κόσμο που η «φιλανθρωπία» των Ζούκερμπεργκ διαφημίζεται τόσο αφειδώλευτα, κάθε μέρα πεθαίνουν 50.000 άνθρωποι λόγω πείνας, λόγω ασιτίας, λόγω φτώχειας. Αλλά ο θάνατος 35 ανθρώπων κάθε λεπτό της ώρας - λόγω φτώχειας - δεν θεωρείται εξίσου σημαντική είδηση με την «φιλανθρωπία» του κ. Ζούκερμπεργκ…

   Μια ακόμα είδηση που δεν είχε αντίστοιχη προβολή με την «φιλανθρωπία» του κ.Ζούκερμπεργκ είναι εκείνη που αφορά τη θηριώδη αύξηση της περιουσίας του κ.Ζούκερμπεργκ. Μέσα στο 2013, έκτη χρονιά της εντεινόμενης οικονομικής κρίσης σε παγκόσμιο επίπεδο, ο κ.Ζούκερμπεργκ αποκόμισε κέρδη ύψους 10 δισ. δολαρίων. Το σύνολο δε της περιουσίας του υπολογίζεται πλέον στα 19 δισ. δολάρια. Δηλαδή μέσα στο 2013 τα δισεκατομμύρια του κ.Ζούκερμπεργκ αυξήθηκαν κατά 112%. (Σημείωση: οι 100 υπερδισεκατομμυριούχοι «Ζούκερμπεργκ» του πλανήτη έφτασαν το 2013 να κατέχουν περιουσία που ξεπερνά σε μέγεθος ολόκληρο το ΑΕΠ της Γερμανίας!)…

   Ας πάμε τώρα σε έναν άλλον «φιλάνθρωπο» που έχει βγει χρόνια πριν από τον κ. Ζούκερμπεργκ στο κουρμπέτι, στον κ.Μπίλ Γκέιτς  της «Microsoft». Έλεγε σε μια συνέντευξή του στο «Βήμα» τον Ιανουάριο του 2008:  «Οι δυνητικές εφαρμογές του δημιουργικού καπιταλισμού περιορίζονται μόνο από τα όρια της φαντασίας μας. Αν μπορέσουμε να βρούμε προσεγγίσεις που απαντούν στις ανάγκες των φτωχών με τρόπο που γεννούν κέρδος και αναγνώριση στις επιχειρήσεις, θα έχουμε βρει μια αυτοσυντηρούμενη μέθοδο για τη μείωση της φτώχειας. Μια παθιασμένη προσπάθεια να ανταποκριθούμε στην πρόκληση μπορεί να μας βοηθήσει να αλλάξουμε τον κόσμο».

   Η παραπάνω φράση του Μπιλ Γκέιτς είναι αποκαλυπτική μιας και φωτίζει περίφημα τα ευγενή κίνητρα της «φιλανθρωπίας» όχι του Γκέιτς και του Ζούκερμπεργκ ως πρόσωπα, αλλά των Γκέιτς και των Ζούκερμπεργκ ως τάξη. Ο «φιλάνθρωπος» και «δημιουργικός καπιταλισμός» τους, στον οποίο αναφέρεται ο Γκέιτς, δεν είναι παρά το παρασύνθημα του «δημιουργικού» κυνισμού με τον οποίο η πλουτοκρατία προσεγγίζει τη γενικευμένη φτώχεια - την οποία η ίδια προκαλεί στον κόσμο (μια ματιά στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής, εκεί που η «Microsoft» κατασκευάζει τα «γκατζετάκια» της, πείθει). Και την προσεγγίζει ως τη μεγαλύτερη φλέβα αναπαραγωγής και αύξησης της κερδοφορίας της. Όπως βλέπουμε ο κύριος «Microsoft», που κατείχε πριν τον Ζούκερμπεργκ τα πρωτεία της «φιλανθρωπίας», περιγράφοντας γλαφυρά τη «φιλανθρωπία» της τάξης του, δεν κρύβει λόγια σχετικά με την «ικανότητα» του καπιταλισμού να γεννά τη φτώχεια. Και μέσα από αυτήν να πολλαπλασιάζει τα κέρδη των πολυεθνικών. Που αξιοποιούν τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας σαν πατέντα του ιδιοτελούς χρηματιστικού τους θησαυρισμού και όχι φυσικά ως πηγή παραγωγής και διανομής του κοινωνικού οφέλους. Και τούτο στο όνομα της «καταπολέμησης», στο όνομα της «μείωσης» της φτώχειας!

   Φυσικά δεν έχουμε (ούτε θα μπορούσαμε να έχουμε) τίποτα το προσωπικό με τον κ.Γκέιτς ή τον κ. Ζούκερμπεργκ. Έχουμε, όμως, σαφέστατη πολιτική διαφωνία με την κάθε «φιλάνθρωπη» κυρία ή κύριο που αφού έχουν χορτάσει το παντεσπάνι και τα χαβιάρια τους, κατόπιν αναζητούν στη «φιλανθρωπία» το εισιτήριο - ένα εισιτήριο με πολύ φτηνό είναι η αλήθεια αντίτιμο και αξιοσημείωτες φοροαπαλλαγές- για να αυτοδιαφημιστούν σαν πρωταγωνιστές κάποιων σικέ παραστάσεων περί «ανθρωπιάς». Έχουμε τεράστιο ιδεολογικό πρόβλημα, με αυτή την τακτική που επιδιώκει να καταστήσει σαν «αξίωμα» στη συνείδηση του μέσου ανθρώπου, του εργαζόμενου, του αναξιοπαθούντος, ότι τα δικαιώματά του είναι μια υπόθεση που επαφίεται στην «φιλανθρωπία» κάποιων καλών - και κατά τεκμήριο πάμπλουτων ανθρώπων - οι οποίοι έρχονται να συνεγείρουν με το παράδειγμα και την εθελοντική προσφορά τους τις συνειδήσεις του «κοσμάκη». Ο «κοσμάκης», δε, καλείται να χειροκροτήσει εκείνο τον «φο» ουμανισμό των εκμεταλλευτών του και να υποστεί εντέχνως τη... βαθμολόγηση της ανθρωπιάς του (!) από αυτούς που στα εργοστάσιά τους του φέρονται σαν σκλάβο!

   Νιώθουμε απόλυτη ηθική, ιδεολογική και πολιτική αντιπάθεια προς κάθε προσπάθεια οι εκπρόσωποι του κράτους και της πολιτικής που επιφέρει λαϊκή εξαθλίωση να παρελαύνουν με καρφιτσωμένα χαμόγελα σε κέντρα συσσιτίων και σε δήθεν μαραθωνίους αγάπης, που δεν είναι παρά μαραθώνιοι με μία και μόνη επιδιωκόμενη «αγαθοεργία»: Να ρετουσάρουν το κοινωνικό προφίλ ατόμων που θα έπρεπε να απολογούνται για την αναλγησία τους, πολιτικών φορέων που θα έπρεπε να δίνουν εξηγήσεις για την κοινωνική αδιαφορία τους, στυγνών εκμεταλλευτών που θα έπρεπε να καταδικάζονται για την εκμεταλλευτική τους στυγνότητα.

   Έχουμε αβυσσαλέα πολιτική, ηθική, ιδεολογική αντίθεση με κάθε σαλονάτη και χλιδάτη προπαγάνδα, που προσπαθεί να προσπερνά το «ακάλυπτο» των υποχρεώσεων και των υποσχέσεων της πολιτείας, του κράτους, των πολιτικών δυνάμεων που κυβερνούν στο όνομα του λαού - και υποσχόμενοι λαγούς με πετραχήλια στο λαό - με την επίδειξη μιας ...«ΜΚΟ φιλανθρωπίας». Μια προπαγάνδα, δηλαδή, να αντικατασταθεί το χρέος των ταγών μας να παρέχουν όλα εκείνα που δικαιούνται οι πολίτες (και τα οποία μέσω των φόρων και του γλίσχρου εισοδήματός τους τα έχουν πληρώσει διπλά και τρίδιπλα), με μια δήθεν «φιλανθρωπία», την οποία θα πρέπει να την καταβάλουν και πάλι εκείνοι που ήδη έχουν πληρώσει, αλλά που την καρπώνονται με τη μορφή κοινωνικού κύρους και ανθρωπιστικού λίφτινγκ εκείνοι που κρατούν τους πολλούς στην ανέχεια, τη δυστυχία και την ανημποριά.

    Απέναντι στην προπαγάνδα περί «φιλανθρωπίας», που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από την «ζωοφιλία», που βαφτίζει την «φιλανθρωπία» - βιτρίνα ενός σάπιου συστήματος σαν την τάχα θεραπαινίδα του εγκλήματος, υπάρχει το βαθύ το ουσιαστικό, το πανίσχυρο όπλο της ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ.

          Ναι στην Αλληλεγγύη μας, όχι στην «φιλανθρωπία» τους

Ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες στοχαστές, ο συντάκτης του μανιφέστου «Τί είναι και τί θέλει το ΕΑΜ», ο μέγιστος παιδαγωγός και κομμουνιστής που η «Ουνέσκο» συγκαταλέγει μεταξύ των 100 πιο σημαντικών διανoουμένων, πολιτικών και δημοσιολόγων όλου του κόσμου, ο Δημήτρης Γληνός, σε ένα συγκλονιστικό κείμενό του που γράφτηκε στην Ελλάδα της κρίσης του '30, περιγράφει - 80 χρόνια πριν - τί συμβαίνει στην Ελλάδα του σήμερα. Και ταυτόχρονα φωτίζει δρόμους που αξίζει να περπατηθούν, σήμερα, στην Ελλάδα της αιθαλομίχλης, των μαγκαλιών, των συσσιτίων.  

Έγραφε:
«Μέσα σ' αυτή τη φοβερή στιγμή της παγκόσμιας κρίσης πλήθυνε το κακό, που ήτανε πάντα πολύ, μεγάλωσε η αθλιότητα των απαθλιωμένων ανθρώπων. Ο εργάτης, ο φτωχός αγρότης, ο μικροεπαγγελματίας, ο υπάλληλος ζούνε μέσα σε μια αδιάκοπη αγωνία (…). Από την άλλη, κάθε μέρα κρούει την πόρτα τους το σκιάχτρο της αναδουλειάς με τη συντρόφισσά της, την πείνα. Και σ' όσα σπίτια μπει μέσα το μεγάλο κακό ρημάζουνε πια.
Άγριος πόλεμος κοινωνικός έχει ξεσπάσει και οι πεινασμένοι διεκδικώντας τα πιο απλά δικαιώματά τους στη ζωή, γίνονται θύματα κι από τούτη την πλευρά. Μα απ' όλους τους κυνηγημένους και τους απόκληρους τα τραγικότερα θύματα είναι τα παιδιά. Το παιδί του προλετάριου, το παιδί του φτωχού αγρότη, το εργαζόμενο παιδί, το παιδί του βιοπαλαιστή ήτανε πάντα σε θέση σκληρή και μειονεκτική. Μα τώρα έγινε πια η μοίρα του αβάσταχτη (...).
Απέναντι στην απέραντη τούτη τραγωδία, που πλημμυρίζει τα σκοτεινά υπόγεια και τις υγρές αυλές μέσα στις πολιτείες, τα χαμόσπιτα των συνοικισμών και τις καλύβες της αγροτιάς σ' όλη τη χώρα, η βοήθεια που η επίσημη και ιδιωτική φιλανθρωπία καταπιάνεται να δώσει δεν είναι ούτε σα σταγόνα νερού σε φλογισμένο καμίνι. Τα ελατήριά της άλλως τε δεν είναι καθαρά. Για να υπάρχει της χρειάζεται να υπάρχουνε θύματα. Ο φτωχός εργαζόμενος λαός που είναι το θύμα, και τα παιδιά που είναι διπλά θύματα, πρέπει να ζητήσουνε και να βρούνε τη βοήθεια και την απολύτρωση από τον ίδιο τον εαυτό τους.
Δεν πρέπει να περιμένουν τη σωτηρία τους από την άλλη πλευρά. Και του πιο αδύνατου η δύναμη διπλασιάζεται, όταν ενώσει τη λιγοστή του μπόρεση με την προσπάθεια των συντρόφων του. Όταν ο εργάτης , ο αγρότης, ο φτωχός εργαζόμενος λαός νιώσει μιαν ολοκληρωτική αλληλεγγύη να τον ενώνει με όλους τους συντρόφους του στη δυστυχία και μέσα στα σύνορα της χώρας κι όξω απ' αυτή σ' όλες τις χώρες της γης, και όταν κινηθεί ομόψυχα και ολόψυχα να βοηθήσει τον εαυτό του και τους άλλους, τότε θα βρει το δρόμο της ανακούφισης και της σωτηρίας. Αλληλεγγύη των δυστυχισμένων! Να το σύνθημα μιας καινούργιας δράσης, που μπορεί να φέρει τα πιο χειροπιαστά αποτελέσματα. Αλληλεγγύη οργανωμένη, ενεργητική ζωντανή, θετική και έμπρακτη, είναι ο πρώτος όρος της σωτηρίας.
Η εργατική τάξη, το πιο συνειδητό και το πιο οργανωμένο κομμάτι του εργαζόμενου λαού, πρέπει να βαδίσει πρώτη το δρόμο αυτό στην ολότητά της, απάνω από τα κόμματα και κάθε πολιτική διαίρεση.
Αλληλεγγύη και ενότητα. Και μαζί με τον εργαζόμενο φτωχό λαό πρέπει να βαδίσουν όσοι νιώθουν τον εαυτό τους αλληλέγγυο με κείνους, που αγωνίζονται για την απολύτρωση, όσοι νιώθουν και όσοι πονούν. Ελάτε να βοηθήσουμε τα παιδιά! Ελάτε να οργανώσουμε την αλληλεγγύη σε τούτο τον τομέα. Να βοηθήσουμε το ξύπνημα και τη συνειδητοποίηση της αλληλεγγύης, να βοηθήσουμε να φανερωθεί έμπρακτα στο πρόβλημα του φτωχού παιδιού. Η αλληλεγγύη των εργαζομένων κάνει θάματα. Μα και το πιο μικρό βήμα που μπορεί να γίνει απάνω σε τούτο το σωστό δρόμο, θα έχει τεράστια σημασία. Γιατί θα ξυπνήσει τη συνείδηση του σκοτεινού δρόμου σε χιλιάδες χιλιάδων ανθρώπους. Οσοι μπορούν, όσοι θέλουν, όσοι νιώθουν, ας κινηθούν. Τώρα είναι η στιγμή. Κάθε μέρα που περνάει θέτει τα προβλήματα οξύτερα και επιτακτικότερα. Ο αγώνας για τα δικαιώματα του παιδιού του εργαζόμενου λαού είναι ένας ευγενικός αγώνας.
Ας έρθουνε μαζί μας, όσοι θέλουνε να προσφέρουνε και τις πιο μικρές υπηρεσίες στο μεγάλο τούτο έργο (...).

Δημήτρης Γληνός, Δεκέμβρης 1932».

           enikos